Żarówki tradycyjne

Żarówkę wynalazł T.A. Edison w 1879 roku. Około 1900 roku zaczęto stosować żarnik z drutu wolframowego.

Emisja promieniowania świetlnego w tradycyjnej żarówce jest wynikiem rozgrzania wolframowego żarnika przez przepływający prąd.

Wykorzystywanie wolframu jako materiału, z którego wykonywany jest żarnik wynika z jego wysokiej temperatury topnienia (ok. 3665 K) i stosunkowo małej prędkości parowania. Daje on także korzystny skład widmowy promieniowania.

Zjawisko parowania wolframu w wysokiej temperaturze powoduje, że pary metalu osadzają się na powierzchni bańki szklanej powodując jej ciemnienie oraz zmniejszenie średnicy drutu i w konsekwencji do zmniejsza jasności żarówki i przepalenia się żarnika.

Aby ograniczyć zjawisko parowania metalu na przełomie lat 1912-13 do napełniania szklanych baniek żarówek zaczęto stosować gazy szlachetne (azot, argon itp.). W latach trzydziestych XX wieku pojawiły się żarówki o żarniku w postaci dwuskrętki (podwójnej spirali).

Żarówki z żarnikiem dwuskrętkowym, mają strumień świetlny większy średnio o 8% w porównaniu do żarówek z jednoskrętką. Od tego czasu konstrukcja żarówek praktycznie nie ulegała zmianie.
Zastosowanie gazów szlachetnych do wypełnienia bańki jest w stanie tylko częściowo zahamować ubytek wolframu z żarnika.

Mimo ograniczenia zjawiska parowania wolframu z powierzchni żarnika trwałość tradycyjnych żarówek wynosi około 1000 godzin a strumień świetlny z czasem maleje.

Żarówki odznaczają się doskonałym oddawaniem barw charakteryzowanym ogólnym wskaźnikiem oddawania barw na poziomie Ra=100.

Parametry żarówek konwencjonalnych poprawiły się znacznie od czasów Edisona. Mimo poprawy w tym zakresie pozostają jednak najbardziej energochłonnymi wśród powszechnie stosowanych źródeł światła.

Żarówki głównego szeregu

Podstawową grupę żarówek, stanowią żarówki tzw. głównego szeregu.

Produkowane są one w wersji z bańką przezroczystą lub matowaną. Żarówki matowane powodują mniejsze olśnienie i powinny być stosowane szczególnie w gospodarstwach domowych, we wszelkiego typu mieszkaniowych oprawach oświetleniowych, w których źródło światła jest widoczne dla oka. Niestety obowiązująca od 1.09.2009 unijna dyrektywa EUP (Energy Using Products) zakazała sprzedaży żarówek matowanych i mlecznych. Mimo zakazu sprzedaży żarówek tradycyjnych żarówki te są ciągle dostępne na rynku,chociaż w wersji z przeźroczystą bańką.

Żarówki głównego szeregu przeznaczone do powszechnego stosowania wykonuje się z trzonkiem gwintowanym (tzw. gwint Edisona) oznaczanym symbolem E (głównie E14, E27) lub z trzonkiem bagnetowym oznaczanym symbolem B.

W skład rodziny żarówek głównego szeregu wchodzą również żarówki małogabarytowe - świecowe i kuliste. Są one wyposażone głównie w trzonki E14 a także E27. Stosuje się je do wszelkiego typu mieszkaniowych opraw dekoracyjnych oraz do małych opraw oświetlenia miejscowego.

Żarówki kryptonowe

Bańki konwencjonalnych żarówek głównego szeregu wypełnione są argonem. Dzięki zastosowaniu kryptonu zamiast argonu żarówki osiągają skuteczność świetlną większą o ok. 10%. Możliwe jest też zmniejszenie ich wymiarów dzięki czemu mogą być stosowane w małych oprawach oświetleniowych.

Żarówki z odbłyśnikiem na kopule

Żarówki tego typu mają klasyczny kształt bańki, natomiast na jej kopule naniesione jest metaliczne, lustrzane, pokrycie odbijające promieniowanie w kierunku trzonka. Powierzchnia zwierciadlana na kopule jest tak dobrana, że całkowicie zasłania żarnik dla obserwatora patrzącego z kierunku zbliżonego do osi źródła światła.

Żarówki tego typu przeznaczone są głównie do opraw oświetleniowych z odbłyśnikiem. Promieniowanie odbite od lustra kierowane jest do tyłu na odbłyśnik oprawy oświetleniowej. Oprawy odbłyśnikowe z żarówkami tego typu ograniczają znacznie efekt olśnienia.

Żarówki z odbłyśnikiem na szyjce

Odbłyśnik na szyjce żarówki odbija światło do przodu wzdłuż osi żarówki. Daje to możliwość precyzyjnego kierowania strumienia światła i jego efektywnego wykorzystania do oświetlenia miejscowego. Żarówki tego typu bywają produkowane z kątami rozsyłu światła 35st, 40st i 80st. Przeznaczone są do opraw bez odbłyśników.

Żarówki reflektorowe typu PAR

Żarówki tego typu posiadają odbłyśnik paraboliczny. Wysyłają światło w wąskim kącie rozsyłu 12st i 30st. Mają mocną i zwartą budowę. Część przednia wykonana jest ze szkła prasowanego. Są odporne na wpływy atmosferyczne. Produkowane są także w wersji z tzw. zimnym lustrem zmniejszającym ilość promieniowania cieplnego w wiązce światła. Umożliwia to oświetlanie przedmiotów wrażliwych na ciepło. Można je używać do oświetlania wnętrz i na zewnątrz.